İZMİR BAROSU
ÇOCUK HAKLARI MERKEZİ YÖNERGESİ
I.BÖLÜM
GENEL HÜKÜMLER
Merkezin Kuruluşu, Amacı ve Etkinlikleri
Kuruluş
MADDE 1: "İzmir Barosu Çocuk Hakları Merkezi'' İzmir Barosu Başkanlığı'na bağlı olarak, bu yönergede düzenlenen esaslar çerçevesinde faaliyet gösterir. Merkezin kısa ismi "İzmir Barosu ÇHM" dir.
İzmir Barosu Başkanlığı'na bağlı olarak, İzmir Barosu'na bağlı tüm avukatlar ve avukat stajyerleri çalışmalara her zaman katılabilirler. Çalışmalar gönüllülük esasına dayalı olarak yapılır.
Amaç
MADDE 2: İzmir Barosu Çocuk Hakları Merkezi;
a) Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi ve ekleri ile 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu başta olmak üzere ulusal ve uluslararası mevzuatta yer alan çocuk haklarına ilişkin normların uygulanması, yerleşmesi, geliştirilmesi amacıyla çalışmalar yapmayı,
b) Çocuk haklarına aykırı ve var olan hakların kullanımını zorlaştıran düzenleme ve uygulamaları ortadan kaldırmak için mesleki, kuramsal ve uygulamaya yönelik disiplinler arası bir yaklaşımla araştırma ve çalışmalar yapmayı,
c) Çocuk haklarının ihlali niteliğindeki eylemlere karşı ve çocukların korunması için gerekli hukuksal desteğin verilmesi konusunda çalışmayı
amaçlamaktadır.
Tanımlar
MADDE 3:
Bu yönergenin uygulanmasında;
a) Çocuk; henüz on sekiz yaşını doldurmamış kişi
b) Nöbetçi Avukat; İzmir Adliyesinde bulunan İzmir Barosu Çocuk Hakları Merkezi’ne ait birimde görevli avukatı ifade eder.
c) Merkez; İzmir Barosu Çocuk Hakları Merkezi’ni ifade eder.
d) Merkez Koordinatörü; çalışma konularını ve işlemlerini yönerge gereğince yerine getirmekle yükümlü hukukçu personeli ifade eder.
Merkezin Etkinlikleri
MADDE 4:
İzmir Barosu ÇHM, ikinci maddede belirtilen amaçlarına ulaşmak için, aşağıdaki çalışma ve etkinlikleri, İzmir Barosu Çocuk Koruma Politikası çerçevesinde ve çocuğun üstün yararı ilkesi rehberliğinde yürütür:
a) Çocuk haklarının korunması ve geliştirilmesine ilişkin meslek içi eğitim çalışmaları ve toplantıları yapmak.
b) Çocuk haklarının bilinirliğinin artması, korunması, tanınması, uygulanması ve yerleşmesi için ulusal ve uluslararası alanda seminer, sempozyum, konferans gibi etkinlikler yapmak.
c) Çocuk hakları alanındaki uluslararası uygulama ve gelişmeleri izleyerek, bunların ülkemizde de uygulanması için gerekli çalışmalarda bulunmak, konuya ilişkin yayınlar hazırlamak.
d) Bu amaçlar doğrultusunda çalışan sivil toplum kuruluşları, üniversiteler, meslek odaları, sendikalar ve diğer kamu kuruluşlarıyla işbirliği yaparak toplumsal farkındalığın artırılmasına katkıda bulunmak.
e) Konusu ile ilgili arşiv çalışması yapmak.
f) Çocuk, yasal temsilcileri veya ilgili kamu kurum kuruluşları tarafından Merkezimize başvuru yapılması ve ihtiyaç görülmesi halinde Avukatlık Kanunu MADDE 76 gereği insan haklarını savunmak ve korumak görevi çerçevesinde, görevlendirilecek avukatlar aracılığı ile baro adına davaları takip etmek.
g) Amaca uygun diğer etkinlik ve çalışmaları gerçekleştirmek.
II. BÖLÜM
Merkezin Organları
Yürütme Kurulu
MADDE 5:
(Değişik: İzmir Barosu Yönetim Kurulu'nun 24.08.2021 günlü 6/31 sayılı karar) Yürütme Kurulu, Merkez’den sorumlu İzmir Barosu Yönetim Kurulu üyesi (üyeleri) dışında, Merkez Koordinatörü ve merkezde aktif olarak çalışan ve görev alan yedi asil beş yedek üyeden oluşur.*
Yürütme Kurulu asil ve yedek üyeleri, Baro genel kurulunu takiben en geç iki ay içinde, 15 gün öncesinde her türlü iletişim aracı ile duyurusu yapılmak sureti ile seçimle belirlenir. Yürütme kuruluna aday olmak ve seçimde oy kullanabilmek için ÇHM tarafından düzenlenen “Çocuk Adalet Sisteminde Avukatın Rolü” konulu meslek içi eğitim çalışmasına katılmış olmak şarttır. Seçilen yürütme kurulu üyelerinin görev süresi 2 yıldır.
Yürütme Kurulu üyelerinin Merkez toplantılarına katılımı zorunludur. Sorumlu Yönetim Kurulu üyesi (üyeleri) ve Merkez Koordinatörlüğü görevini yürüten avukatlar hariç bir yıl içinde mazeretsiz üç toplantıya gelmeyen yürütme kurulu üyesinin görevi sona erer. Herhangi bir şekilde boşalan üyelik yerine yedek üyeler arasında en çok oyu alan kişi yürütme kurulunda yer alır. Yedek üye, yerine geldiği üyenin görev süresini tamamlar.
Yürütme Kurulu, genel üye toplantısında alınan kararların uygulanması, yönergenin dördüncü maddesinde belirtilen etkinliklerin gerçekleştirilmesi için gerektiğinde alt çalışma gruplarının oluşturulması, Merkez toplantılarının gündeminin oluşturulması, toplantı tutanaklarının tutulması ve arşivlenmesi gibi işleri yürütür. Merkez adına takip edilecek soruşturma, kovuşturma ve dava dosyalarında görev alacak avukatların belirlenmesi Yürütme Kurulu tarafından yapılır. Yürütme Kurulu, her ay en az bir kere toplanır. Yürütme Kurulu, tüm bu işleri yerine getirmek için kendi içinde görev paylaşımı yapabilir.
Merkez Koordinatörü
MADDE 6:
İzmir Barosu Yönetim Kurulu tarafından Çocuk Hakları Merkezi'nde sürekli danışmanlık hizmeti vermek, merkeze gelen başvurular ve merkezce takip edilen davaların tasnifini yapmak, Merkez tarafından takip edilen dava dosyalarının duruşma günlerini işlenmek, Merkez adına takip edilen dosyaların fiziki olarak kül halinde İzmir Barosu bünyesinde hazır bulundurmak, davaların takibi için görevlendirilen avukatların listesini tutmak, adliye biriminde nöbet tutacak avukatlardan oluşan liste ve nöbet sistemini düzenlemek, merkezin amaçları doğrultusunda yapılacak çalışmaları koordine ederek ilgili kurum, kuruluş, kişi ya da birimlerle iletişim ve koordinasyonu sağlamak üzere alanında uzman bir hukukçu görevlendirilir. Merkez Koordinatörü, bu görevlerini yerine getirirken Merkez Yürütme Kurulu ile birlikte hareket eder.
Genel Üye Toplantısı
MADDE 7:
İzmir Barosu Çocuk Hakları Merkezi çalışmaları için ayda iki defa olağan toplantı gerçekleştirilir. Toplantı gün ve saati genel üye toplantılarında belirlenir. Toplantıda, Yürütme Kurulu’nun hazırlamış olduğu gündem önerileri, avukatlardan rapor halinde gelen sorunlar görüşülür, çözüm önerileri geliştirilir. Merkezin görev ve çalışma alanına giren işler konusunda kararlar alarak, İzmir Barosu Yönetim Kurulu’nun onayına sunar.
Merkeze iletilen başvurular hakkında yapılan bilgilendirmeler, başvurucu ve karşı tarafa dair betimleyici, hedef gösterici ve ayırt edici ibareler içeremez. Başvurular hakkındaki bilgilendirmelerinin ve Merkez adına takip edilmesi kararlaştırılan davaların merkez koordinatörü tarafından oluşturulacak dosya numarası üzerinden ve kişisel verilerin gizliliğine özen gösterilerek olayın somut içeriğine girilmeden yapılması esastır.
III. BÖLÜM
İzmir Barosu ÇHM Adliye Birimi Çalışma Usul, Esas ve Şartları
İzmir Barosu ÇHM Adliye Birimi
MADDE 8:
Hakları ihlal edilmiş çocuklara hukuksal destek vermek üzere İzmir Adliyesi içinde kurulmuş olan merkez adliye biriminde tatil günleri hariç her gün, iş yüküne göre en az bir avukat ve bir stajyer avukat görevlendirilir. Adliye biriminin çalışma saatleri 09:00 ile 17:00 arasıdır. Adliye biriminin gün boyu açık bulundurulması ilkesel olarak önem taşıdığından, dönüşümlü olarak öğle molası verilir.
Adliye biriminde görevli nöbetçi avukat; sözlü ve yazılı başvuruları alır, kaydeder, başvuru formlarını ve diğer kayıt formatlarını düzenler. Nöbetçi avukat herhangi bir vakanın kendisine ulaşmasını takiben çocuğun hukuki ihtiyaçlarını tespit ederek gerekli yönlendirmeleri yapar. Sözlü ve yazılı danışma ile birlikte acil durumlarda yapılacak başvuruların dilekçesini hazırlayarak, vakanın merkez tarafından takibi için gerekli kayıtların tutulmasını sağlar.
Nöbetçi avukat, kendi mesleki faaliyetleri nedeni ile nöbet gününde birimden ayrılamaz. Mazeretsiz olarak nöbetine katılmayan, yönergede yer alan çalışma usul, esas ve şartlarına uygun davranmayan avukatın Merkez birimi görevine son verilir ve Yürütme Kurulu’nun önerisi ile Yönetim Kurulu kararı ile listeden çıkartılabilir. Listeden çıkartılan avukat, Çocuk Adalet Sisteminde Avukatın Rolü Eğitimi almadan tekrar listeye yazılamaz.
Başvuru Şekli ve Yapılacaklar
MADDE 9:
İzmir Barosu ÇHM’ye, hukuki yardıma ihtiyaç duyan çocuk veya veli, vasi ya da kanuni temsilcisi ile çocuğun hukuki yardıma ihtiyacı olduğunu düşünen herkes başvurulabilir. Başvurular doğrudan veya telefonla yapılabilir.
İzmir Barosu Adli Yardım Bürosu'na gelen başvurulardan Çocuk Hakları Merkezi tarafından takibinin yerinde olacağı tespit edilen vakalar da Merkez’e bildirilir.
Başvuru alınırken nöbetçi avukat tarafından başvuru formu doldurulmalı ve gerekli görülen belgeler forma eklenir. Telefonla yapılan başvurularda da form düzenlenerek kayda girmesi sağlanır. Bütün başvurular, bu iş için tutulacak Esas Defterine kaydedilir.
Merkeze yapılan başvurulardan bütünsellikle takibi gerekenler Merkez Koordinatörüne bildirilerek, Adli Yardım Merkezinden avukat görevlendirmesi sağlanır. Çocukların başvuruları değerlendirilirken, adli yardım için gerekli belgeler çocuklardan talep edilmez.
Başvuru esnasında belirtilmiş olsun olmasın, korunmaya muhtaç/suça sürüklenmiş çocuğun hangi yardımlara ihtiyacı olduğu nöbetçi avukat tarafından tespit edilir.
Uzman Desteği
MADDE 10:
Korunmaya muhtaç çocukla yapılacak görüşmelerde, sosyal hizmet uzmanları/psikolog vb. uzmanların desteğinden yararlanılması için gerekli işlemler yapılır. Adliyede mahkemeler nezdinde görevli olan, diğer kuruluşlarla yapılacak protokoller kapsamında görevlendirilen veya gönüllü olan uzmanların desteğinden de yararlanılabilir. Bu amaçla, işbirliği yapılabilecek uzmanların bir listesi Merkez’de hazır bulundurulur.
Nöbetçi Avukata Ödenecek Ücret ve Düzenlenecek Formlar:
MADDE 11:
Merkez adliye biriminde nöbet görevi alan avukatlara, nöbetçi oldukları gün için TBB Avukatlık Ücret Tarifesi'nin Birinci Kısım Birinci Bölümü'nün 1.sırasında yer alan "büroda sözlü danışma (ilk bir saate kadar)" ücreti ödenir.
Başvuruları alan avukat, başvuru formunun kendisine ait kısmını doldurarak imzalamak, başvurucunun hukuki durumunu tespit ve çözüm önerileri konusunda kısa bir rapor hazırlayarak Merkeze sunmakla görevlidir.
Nöbet Sistemi
MADDE 12:
Merkez adliye biriminde nöbet tutacak avukatlar Çocuk Adalet Sisteminde Avukatların Rolü eğitimini almış ve nöbet almak istediklerini yazıyla Merkez Koordinatörüne bildirmiş avukatlardan oluşturulan listedeki sıraya göre belirlenir.
Çocuk Adalet Sisteminde Avukatın Rolü Eğitimi almış olup listeye dahil olan avukatlar, İzmir Barosu tarafından her yıl yapılan Merkez deneyim paylaşımları toplantısına katılanlar arasından güncellenir. Yapılacak deneyim paylaşımı toplantılarına katılmayan avukat nöbet listesinden çıkarılır ve tekrar listeye girmesi için Çocuk Adalet Sisteminde Avukatın Rolü Eğitimi alması şartı aranır.
02/05/2019 tarihinden itibaren Çocuk hakları Merkezi nöbetleri, nöbet listesinde yer alan avukatlar tarafından kendilerinin belirleyeceği günü BARONET’ ten seçmeleri suretiyle belirlenecektir. Nöbet günleri duyurusu 3 aylık dönemler şeklinde yapılacak olup seçilen gün Adli Yardım puan hesabına dahil edilecektir. Nöbet listesinde yer alan avukatlar 1 çalışma yılı içerisinde 3 nöbetten fazlasını tutamayacaklardır.
Nöbet günü mazereti olan avukat, mazeretini, Merkez Koordinatörüne mücbir sebep ve imkansızlık hali dışında nöbet gününden en az 2 hafta önce yazılı olarak bildirmekle yükümlüdür. Mazeretin kabul edilip edilmeyeceğine Yürütme Kurulu karar verir. Mazeretin kabulü halinde merkez koordinatörü tarafından listede uygun olan başka bir avukat görevlendirilir. Nöbet gününde mazeret bildiren avukata aynı nöbet listesinde başka bir gün nöbet tayin edilmez ve puan iadesi yapılmaz.
Bir avukatın belirlenen nöbet listesindeki nöbet gününe yıl içerisinde iki kez mazeret bildirmesi halinde ilgili avukat, Yürütme Kurulu’nun önerisi ile Yönetim Kurulu tarafından nöbet listesinden çıkartılabilir ve Çocuk Adalet Sisteminde Avukatın Rolü Eğitimi almadan tekrar listeye eklenmez.
Eğitim Çalışmaları
MADDE 13:
Merkez adliye birimi nöbet listelerinde yer almak üzere ilk kez başvuran avukatların Çocuk Adalet Sisteminde Avukatların Rolü eğitimi çalışmasına katılarak katılım belgesi alması zorunludur. Başvuru sayısının 40’a ulaşması halinde 15 gün içinde veya yeni başvuru sayısı 40’a ulaşmasa bile son eğitim tarihinden itibaren 2 ay geçmekle eğitim çalışması yapılır. Eğitim çalışmasının tarihi yürütme kurulunun önerisiyle Yönetim Kurulu tarafından belirlenir ve ilgililere duyurulur. Eğitim çalışmasına davet için başvuru tarihi esas alınır. Eğitime katılanlara çalışmadaki tüm oturumlara katılmış olmaları halinde katılım belgesi verilir ve bundan sonra görev listesine dahil edilirler. Tüm oturumlara katılmayanların katılım belgeleri bir sonraki eğitim çalışmasında eksik oturumu tamamlamaları halinde verilir.
Eğitim çalışmasına katılmak üzere başvuruda bulunan avukatların kısa mesaj veya elektronik posta veya tebligat yoluyla çağırıldıkları iki eğitim çalışmasına katılmamaları halinde başvuruları yeniden yazılı olarak talepte buluncaya kadar askıya alınır ve takip eden eğitim çalışmalarına çağırılmazlar. Bu durumda eğitim çalışmasına çağrı sırası için yeniden yazılı başvuru tarihi esas alınır.
Davet edildiği ve geleceğini bildirdiği çalışmaya belgelenmiş haklı mazereti bulunmaksızın katılmayan avukatların eğitim çalışmasına çağırılmaları için yeniden başvuru yapmaları şarttır.
Merkezin Gelir ve Giderleri
MADDE 14:
Merkezin giderleri, TBB Adli Yardım Yönetmeliği kapsamında adli yardım ödeneğinden karşılanır. Merkezin faaliyetini desteklemek için yapılacak bağışlar Adli Yardım bütçesi üzerinden münhasıran Merkez faaliyetleri için kullanılır. Kurumlarla yapılacak görüşmeler neticesi sağlanacak kaynak aktarımı yine münhasıran Merkez faaliyetlerinde değerlendirilir.
IV. SON HÜKÜMLER
MADDE 15:
İzmir Barosu Çocuk Hakları Merkezi’ne yapılan başvuranlar ile Merkez tarafından takip edilen davalara ilişkin kayıtlar ve hukuki yardım kapsamında yürütülen çalışmalara ilişkin bilgi ve belgeler, kişisel verilerin korunmasına ilişkin esaslara, çocuk yargılamasının gizliliği esasına ve TBB Avukatlık Meslek Kurallarına uygun biçimde Merkez Koordinatörü tarafından dosyalanır. Bu dosyalar ile ilgili bilgilerin ilgililer dışındaki kişi ve kurumlarla paylaşımı Yürütme Kurulu’nun onayına bağlıdır.
Merkez’e ait adliye biriminde tutulan nöbetlerde yahut Merkez adına takip edilen davalarda mağdur/sanık/tanık çocuklar hakkında edinilen bilgilerin 3. kişilerle paylaşılması halinde, bilgiyi paylaştığı tespit edilen avukat, Merkez adına görev aldığı tüm dosyalardan el çektirilir; Merkez adliye nöbet listesinde ise Yürütme Kurulu’nun önerisi ile Yönetim Kurulu tarafından nöbet listesinden çıkarılabilir. Listeden çıkartılan avukat, Çocuk Adalet Sisteminde Avukatın Rolü Eğitimi almadan tekrar listeye yazılamaz. Eylemin disiplin cezası gerektirdiği iddiası ile ilgili avukat hakkında disiplin soruşturmasının başlatılması hükümleri saklıdır.
Merkeze yapılan her türlü başvuruya ilişkin işlemlerde ve takip edilen her türlü davada gönüllülük esastır. İşlemler, Merkez tarafından görevlendirilen avukatlar tarafından Merkez adına yapılır. Merkezden edinilen bilgiler çerçevesinde kişiler ile özel vekalet ilişkisi kurulamaz, böyle bir durumun tespit edilmesi halinde ilgili avukat, Merkez adına görev aldığı tüm dosyalardan el çektirilir; Merkez adliye nöbet listesinde ise Yürütme Kurulu’nun önerisi ile Yönetim Kurulu tarafından nöbet listesinden çıkarılabilir. Listeden çıkartılan avukat, Çocuk Adalet Sisteminde Avukatın Rolü Eğitimi almadan tekrar listeye yazılamaz. Eylemin disiplin cezası gerektirdiği iddiası ile ilgili avukat hakkında disiplin soruşturmasının başlatılması hükümleri saklıdır.
MADDE 16 (Ek; Yönetim Kurulunun, 19/04/2022 tarih ve 41/42 sayılı kararı)
İşbu Yönerge’de belirtilen iş ve işlemler yerine getirilirken Çocuk Hakları Merkezi 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve ilgili mevzuata uygun olarak hareket eder.
Bu bağlamda Çocuk Hakları Merkezi aşağıdaki ilkelere uygun hareket etmekle yükümlüdür.
a) Kişisel verileri hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun işleme,
b) Kişisel verileri doğru ve gerektiğinde güncel tutma,
c) Kişisel verileri belirli, açık ve meşru amaçlar için işleme,
ç) Kişisel verileri işlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü işleme,
d) Kişisel verileri ilgili mevzuatta öngörülen veya işlendikleri amaç için gerekli olan süre
kadar muhafaza etme,
e) Kişisel veri sahiplerini aydınlatma ve bilgilendirme,
f) Kişisel verilerin muhafazasında gerekli olan teknik ve idari tedbirleri alma,
g) Kişisel verilerin işleme amacının gereklilikleri doğrultusunda üçüncü kişilere
aktarılmasında ilgili mevzuata uygun davranma,
ğ) Özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesine ve korunmasına gerekli hassasiyeti gösterme.
Yürürlük
MADDE 17:
Bu yönerge İzmir Barosu Yönetim Kurulu'nun kararıyla yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 18: Bu Yönerge hükümlerini, İzmir Barosu Yönetim Kurulu yürütür.
GEÇİCİ MADDE 1:
01.11.2018 tarihinden itibaren Çocuk Hakları Merkezi Adliye Birimi’nde nöbet tutan avukatlara, nöbetçi oldukları gün için TBB Avukatlık Ücret Tarifesi'nin Birinci Kısım Birinci Bölümü'nün 1.sırasında yer alan "büroda sözlü danışma (ilk bir saate kadar)" ücreti ödenir.
* İlgili maddenin değişiklikten önceki hali: Yürütme Kurulu, Merkez’den sorumlu İzmir Barosu Yönetim Kurulu üyesi (üyeleri) dışında, Merkez Koordinatörü ve merkezde aktif olarak çalışan ve görev alan beş asil beş yedek üyeden oluşur.