I) Bononun miktara ilişkin yazı ile yazılan kısımında tahrifat yapıldığı bilirkişi tarafından tespit edilmiş ve takip dayanağı bonoda tahrifat yapıldığının saptanması halinde senedin tahrifattan önceki miktar için geçerli sayılması gerekli olsa da, bononun düzenlenme tarihindeki Türk lirasının değeri gözönüne alındığında, 275.00 TL için bono düzenlenmesi hayatın olağan akışına aykırı olduğundan, bononun miktarının yazı ile bono metnine yazılırken "bin" kelimesinin maddi hataya dayalı olarak yazılmadığının kabulü gerektiği; mahkemece; “ikiyüzyetmişbeş” ibaresinin arkasına (bin) yazısının sonradan eklendiğini tespit edildiğinden, icra takibinin 274.725,00 TL'lik kısmının durdurulmasına karar verilmesinin kabulünün aşırı şekilcilik olup, ağır hak kaybına neden olacağı-
Mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Alacaklı tarafından bonoya dayalı olarak kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile başlatılan takipte, borçluların icra mahkemesine başvurusunda; takibe dayanak bononun miktara ilişkin yazı ile yazılan kısmında “ikiyüzyetmişbeş” ibaresinin arkasına (bin) yazısının sonradan eklendiğini, paraflanmadığını, borç miktarında yazı ile rakam kısmında ihtilaf olduğunu ileri sürerek takibin kısmen iptalini talep ettiği, mahkemece; bilirkişi raporu ile (bin) yazısının sonradan eklendiğinin tespit edildiği, senetteki eklentilerin borç altına giren tarafından ayrıca imzalanmadıkça borçluyu bağlamayacağı, senedin yazıyla belirtilen miktarında tahrifat (değişiklik) yapılmış olması halinde rakam ile gösterilen miktara itibar edilemeyeceği gerekçeleri ile icra takibinin 274.725,00 TL'lik kısmının durdurulmasına, karar verildiği görülmektedir.
Mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu bilirkişi tarafından düzenlenen 30.12.2015 tarihli raporda, takip dayanağı senedin yazıyla gösterilen bedel kısmındaki “bin” ibaresinin sonradan farklı kalemle eklendiği, ancak borçlu N..’nin eli ürünü olup olmadığının tespit edilemediği, "275.000" ibaresine ilave yapıldığına dair bulgu elde edilemediği belirtilmiştir.
6102 Sayılı TTK'nun 778/2-c maddesi göndermesiyle bonolar hakkında da uygulanması gereken aynı Kanunun 676/1. maddesi hükmüne göre, poliçe bedeli hem yazı hem de rakamla gösterilip de, iki bedel arasında fark bulunursa, yazı ile gösterilen bedel üstün tutulur. Ancak bu kural, senette tahrifat olmaması koşulu ile uygulanacaktır. Bu nedenle somut olayda anılan hükmün uygulama yeri yoktur.
Her ne kadar, bononun miktara ilişkin yazı ile yazılan kısımında tahrifat yapıldığı bilirkişi tarafından tespit edilmiş ve takip dayanağı bonoda tahrifat yapıldığının saptanması halinde senedin tahrifattan önceki miktar için geçerli sayılması gerekli olsa da (HGK'nun 14.05.2003 tarih ve 2003/12-347 E., 2003/345 K.) bononun düzenlenme tarihindeki Türk lirasının değeri gözönüne alındığında 275.00 TL için bono düzenlenmesi hayatın olağan akışına aykırıdır. Bu nedenle bononun miktarının yazı ile bono metnine yazılırken "bin" kelimesinin maddi hataya dayalı olarak yazılmadığının kabulü gerekir. Aksi yöndeki kabul aşırı şekilcilik olup, ağır hak kaybına neden olacaktır. O halde mahkemece, borçluların itirazının reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile istemin kabulü yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK'nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15.02.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.
12. HD. 15.02.2017 T. E: 2016/10513, K: 2002
II) Senet bedeli hem yazı hem de rakamla gösterilir ve iki bedel arasında fark bulunursa yazı ile gösterilen bedele itibar olunacağı kabul edilmişse de, senedin düzenlenme tarihindeki Türk Lirasının değeri göz önüne alındığında hiçbir alım gücü olmayan 35 TL üzerinden bono düzenlenmesi hayatın olağan akışına uygun düşmediği ve bu yöndeki kabulün, aşırı şekilcilik olup, ağır hak kaybına neden olacağı; mahkemece rakam kısmında "35.000", yazı kısmında ise "otuzbeş" olarak senet bedelinin, "otuzbeş TL” olarak kabülü ile istemin kısmen kabulüne karar verilmesi yerine borçlu itirazının reddine karar verilmesi gerektiği-
Mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi Ummahan Yıldız tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı tarafından borçlular aleyhine kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile icra takibine geçildiği, borçlulardan A..'ın, icra mahkemesine başvurusunda; borcunun olmadığını, senet üzerindeki borç miktarında yazı ve rakam arasında fark olduğunu, yazıyla belirtilen miktara itibar olunması gerektiğini ileri sürerek takibin iptalini talep ettiği, mahkemece, senedin yazı kısmında "otuzbeş TL” yazdığından bahisle istemin kısmen kabulüne karar verildiği görülmektedir.
6102 sayılı TTK'nun 778. maddesi göndermesi ile bonolar hakkında da uygulanması gereken aynı Kanun'un 676/1. maddesine göre; senet bedeli hem yazı hem de rakamla gösterilir ve iki bedel arasında fark bulunursa yazı ile gösterilen bedele itibar olunur.
Dayanak bononun incelenmesinde; senet bedelinin, rakam kısmında "35.000", yazı kısmında ise "otuzbeş" olarak belirtildiği görülmektedir. Her ne kadar TTK'nun 676/1. maddesi uyarınca, yazı ile gösterilen miktarın dikkate alınacağı hükme bağlanmışsa da, senedin düzenlenme tarihindeki Türk Lirasının değeri gözönüne alındığında hiçbir alım gücü olmayan 35 TL üzerinden bono düzenlenmesi hayatın olağan akışına uygun düşmediği gibi, bu yöndeki kabul, aşırı şekilcilik olup, ağır hak kaybına neden olacaktır.
O halde, mahkemece borçlunun itirazının reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçeyle istemin kısmen kabulü yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK'nun 366. ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23/01/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.
12. HD. 23.01.2017 T. E: 2016/27940, K: 826
NOT: 6102 Sayılı Yeni TTK.’nun 778.maddesinin (2-c) göndermesiyle bonolar hakkında da uygulanması gereken aynı kanunun 676/(1) maddesine göre “senet bedeli hem yazı ve hem de rakamla gösterilir ve iki bedel arasında fark bulunursa yazı ile gösterilen bedel üstün tutulur’’ ise de ‘yazı ile gösterilen bedel maddi hata sonucu hiçbir alım gücü olmayan bir meblağ (miktar) olarak’ gösterilmişse, o zaman ‘yazı ile gösterilen miktara’ itibar edilmez. Bu durumda TTK.’nun 676/(1) maddesini dar yorumlamak hayatın olağan akışına aykırı olur. Bu nedenle Yüksek Mahkemenin vardığı sonuç isabetlidir……
Gönderen: Av. Talih UYAR