BASINA VE KAMUOYUNA
Bugün 20 Haziran Dünya Mülteciler Günü
20 Haziran;
Ülkesinden koparılmış, zulüm ve işkenceden kaçarak başka ülkelere sığınmak zorunda kalan insanların anıldığı, onurlandırıldığı gündür. Dileğimiz bugünü bir şenlik havasında yaşayabilmek, ülkeleri ve geleneklerini bizlerle paylaştıkları, kültür, sanat ve umut dolu bir günü kutlayabilmektir.
Dünya her geçen gün artan sayılarda zorunlu nüfus hareketleri ile karşı karşıya kalmaktadır. Bitmek bilmeyen savaş, iç karışıklık, politik ve askeri müdahaleler, cinsiyet ve cinsel yönelim temelli ayrımcılık, dinsel, ırksal, mezhepsel çatışmalar insanları vatanlarının dışına itmekte ve kendilerine yaşayabilecek yeni yurtlar aramaktadırlar.
Artan mülteci sayısına rağmen ülkelerin mülteci kabul politikaları her geçen gün daha da zorlaşmakta hatta pek çok ülke kapılarını/sınırlarını tamamen kapatmış durumdadır. Oysa İnsan Hakları Hukukunun temel sözleşmesi 1948 İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 14. Madde ile dünyanın 82 ülkesi "Herkesin zulüm altında başka ülkelere sığınma ve sığınma olanaklarından yararlanma hakkı vardır." diyerek mülteciliği 1. Kuşak temel insan hakkı olarak tanımıştır.
Türkiye’nin de taraf olduğu Mültecilerin Statüsüne Dair 1951 Tarihli Cenevre Sözleşmesi ile bu hak daha da geliştirilmiş, taraf ülkelere mültecilere yönelik, kalıcı statü ve koruyucu tedbirler alma yükümlüğü vermiştir.
Birleşmiş Milletler rakamlarına göre dünyada yerlerinden edilmiş insanların sayısı bugüne kadarki en büyük orana ulaşmıştır. Dünya genelinde geçen yıl yedi milyon kişi daha evlerini terk etmek zorunda kaldı ve mülteci sayısı toplam 65,6 milyona ulaşmıştır.
Mültecilerin yarıdan fazlasının da sadece üç ülkeden; Suriye, Afganistan ve Güney Sudan'dan geldiği bilinmektedir. 2017 Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği rakamlarına göre, sadece Suriye’de 2011 yılından beri 5,5 milyon kişi mülteci konumuna düşmüştür. Suriye’yi 2,5 milyon kişiyle Afganistan ve 1,4 milyon kişiyle Güney Sudan izlemektedir.
Türkiye ise barındırdığı 3,5 milyon Suriyeli mülteci ve 400.000 kadar, Irak, Afganistan, İran ve diğer ülkelerden mülteci ile yaklaşık 4 milyonluk mülteci sayısı ile dünyada rekor sahibi iken, Türkiye’yi 1,4 milyon kişiyle Pakistan, 1 milyon kişiyle Lübnan izlemektedir.
Görmekteyiz ki, İnsan Hakları Hukuku'nun kurucusu ülkeler bu listede yok, maalesef pek çok dünya ülkesi ikiyüzlü politikalarla, uluslararası hukuku ve yükümlülüklerini askıya alıcı tedbirler almakta hukuken ve fiilen sınırlarını mültecilere kapatmaktadırlar. Mültecilerin Statüsüne Dair 1951 Tarihli Cenevre Sözleşmesi tamamen yok sayılmakta, Avrupa ülkeleri son yedi yılda seyirci olduğumuz insanlık dışı uygulamaları ile insanlık tarihine kara bir leke olarak kazınmaktadır.
İzmir, gerek Ege denizi ile Avrupa'ya geçiş güzergahında olması gerekse varış noktası olarak mültecilerin onlarca yıldır uğrak yeridir. İzmir Valiliği rakamlarına göre, İzmir'de Göç İdaresi Genel Müdürlüğü'ne kayıtlı 137 bini Suriyeli olmak üzere 175 bin kadar mülteci ikamet etmektedir ve 750 kişi kapasiteli Harmandalı Geri Gönderme Merkezi vardır. Baromuz Göç ve İltica Komisyonu özellikle sınır dışı edilmek üzere idari gözetim altına alınan yabancılar, geçici korunanlar ve uluslararası başvuru sahibi kişilerin idari dava ve idari gözetim itirazlarının yetkin avukatlarca takibi ve yine yabancıların adli yardım hizmetlerinden yararlanmaları için altı yıldır aktif olarak hizmet vermektedir. Bu alanda Türkiye'de kurulan ilk baro komisyonudur ve halen 78 özel eğitim almış adli yardım avukatımız ile 2018’in ilk yarısı için 241 dosyada mültecilere adli yardım hizmeti verilmiştir. Bu süre boyunca Göç ve İltica Komisyonumuzca çeşitli eğitim çalışmaları, farkındalık toplantıları, konferanslar, paneller yapılmış, raporlar düzenlenmiştir. Özellikle mültecilerin statüsüne ve haklarına erişimlerine yönelik, gerek kamu kurumları gerekse diğer barolarla ortak toplantılar yapılmıştır. Ancak halen ülkemizde yabancıların özellikle geçici korunan ve uluslararası koruma başvuru sahiplerinin adli yardım hizmetlerine ve avukatlara erişimleri konusunda ciddi sıkıntılar yaşanmaktadır.
Dileğimiz mültecilerin bizlere ihtiyaç duymayacağı, ülkelerine özgürce dönebildikleri barış ve huzur dolu günlerin gelmesi, yahut insanca yaşayacakları kalıcı çözümler üreten, dünyada adil bir dağılımın yapıldığı yeni yurtlar bulmalarıdır. Ancak içinde bulunduğumuz zaman bunun pek de yakın olamayacağını göstermektedir.
Bizler İzmir Barosu avukatları olarak mültecilerin yanında olduğumuzu yeniden hatırlatır, dünyanın çeşitli coğrafyalarından kopartılarak ülkemize sığınmış mültecilerin 20 Haziran Dünya Mülteciler Gününü kutlarız.
İZMİR BAROSU BAŞKANLIĞI